Vlindereffect

Ik zou nog wat vertellen over de relatiedag van de SDU. Ze waren heel orgineel, die van de SDU. We kregen na ons museumbezoek namelijk twee lezingen. Nou ja, lezingen... Mevrouw Caroline van Beekhoff ging met een wilde Powerpoint-presentatie tekeer over de trends voor de toekomst. Nu is Powerpointen toch wel bijna "uit", dus dat beloofde niet veel goeds over haar getrendwatch. Liet ze eerst een dia zien met de behoeftenpiramide van Maslow ( zo helemaal "uit",dacht ik )en dan wist ik hel weer:een portie pseudo-wetenschappelijke piskijkerij in een glazen bol. Plaatjes van websites waar mensen elkaar en kinderen in de derde wereld helpen, of waar we elkaars CO2 overschot ruilen of iets dergelijks. Een potpourri van niksigheid en niet het blogvermelden waard, ware het niet dat ze heel kort refereerde aan de chaostheorie: "U weet wel van die vlinder...". Ik ontwaakte uit mijn koolwitjesdroom. De chaostheorie. Vroeger had ik Egbert M er wel iets enthousiast over horen roepen. Maar omdat hij met iedere nieuwe managementwind meewaaide had ik me er nooit in verdiept. Thuisgekomen heb ik het op Wikipedia opgezocht, de chaostheorie. De wieklsag van een vlinder kan uiteindelijk een orkaan veroorzaken, aldus deze wiskundige theorie (het vlindereffect). De meteoroloog Lorenz heeft er de Gouden Buis-Ballotmedaille mee gewonnen. Het lemma vermeldt gelukkig verder: "Begin jaren negentig kwam de chaostheorie in de de mode en werd te pas en te onpas - bijvoobeeld in cursussen voor managers - toegepast. Daarom spreken wiskundigen liever van dynamische systemen." Leve de wiskundigen die hun vakgebied niet laten verontreinigen door halfbakken managementopleiders. En of het vlindereffect bestaat zullen we in de praktijk gaan beproeven. Zou het ooit lukken een simpel blogje uit te laten groeien tot een mediahype? Onvoorspelbaarheid is de kern van de theorie. Het zou handig zijn wanneer trendwatchers zich en masse tot deze theorie bekeerden en zodoende onvermijdelijk op zouden moeten houden met hun kletskoek.
(SDU verkoopt haar educatieve tak zo werd onlangs bekend gemaakt. Lijkt me gelet op de aanpak van de relatiedag een wijs besluit)

Bionda

Enkele jaren geleden keek ik wel eens met de kinderen met een half oog mee naar ZOOP. Een jeugdsoapserie over het wel en wee van een groep “in-resident-rangers” van een dierentuin. Bionda was in de serie het slechte meisje. Altijd bezig met haar uiterlijk en mooie schoentjes, afkerig van de viezigheid in de dierentuin, en volop stokend in de relaties van anderen. De Joan Collins van ZOOP. Tegenover mijn kinderen riep ik altijd dat zij mijn favoriet was. Ze gaf de serie tenminste nog af en toe een venijnig karakter en ik leerde zo mijn kinderen dat je in fictie ook van slechterikken kunt en mag houden. Maar zoals zo vaak blijkt mijn liefde voor Bionda de Beetje-Bimbo niet uniek geweest te zijn.

In een interview met Nicolette van Dam in een recente TV-Gids gaat het als volgt: Door je rol in de ZOOP-films ben je een tieneridool geworden. Op internet las ik ook dat die DVD’s heel populair zijn bij mannen van middelbare leeftijd?
Is dat zo? Het was me wel opgevallen dat er zoveel vaders met hun kinderen meegaan naar de ZOOP-fandagen. Die willen dan ook altijd met mij op de foto. Een keer kwam er een gezin op me af waarvan de vader binnenkort veertig werd. Op zijn verjaardagstaart wilde hij een foto van hem samen met mij. Zijn vrouw moest die foto maken en hun kind stond bedremmeld toe te kijken . Heel gênant.

Dit noopt tot zelfonderzoek in breder perspectief. Houden mannen van middelbare leeftijf van het type vrouw dat zij speelt: gesteld op uiterlijk, hulpeloos bij de eerste beste beproeving, vol van jaloezie en de rol van intrigante bij uistek vervullend. Of is het het uiterlijk van de actrice: blond, dikke lippen en en dito boezem? Zou de combinatie van al die factoren iets wakker maken in de man van middelbare leeftijd: het oertype vrouw dat hij begeert?
Mijn aan mijn kinderen uitgesproken voorkeur blijkt niet zo onschuldig te zijn als ik dacht. Ik wacht nog wel even met mezelf een ouwe viespeuk te noemen.

Vlinders van Coorte

De SDU hield een “relatiebijeenkomst”. Omdat mijn collega Harry andere verplichtingen had ging ik er samen met Margriet naar toe. Op het programma stond een bezoek aan het Mauritshuis en vervolgens in societeit de Witte het aanhoren van twee voordrachten, waarover in een ander blogje iets meer. Een van de weinige redenen om mij op de middag te verheugen was het bekijken van de schilderijtjes van Coorte in het Mauritshuis. We kregen een algemene rondleiding van een heel Haagse mevrouw wier enthousiasme het overigens won van haar kakkineuze voorkomen. Dus we hadden maar even tijd voor Coorte. En ik werd onmiddelijk geconfronteerd met de selectieve waarneming die dit weblog bij mij veroorzaakt. Want op enkele van die fraaie stilleventjes van Coorte is een wit vlindertje te zien.
Op een website trof ik een toelichting aan op de bovenstaande afbeelding, waarvan ik het volgende onderdeel citeer: Occasionally and unexpectedly he paints a butterfly hovering over the isolated elements in his pictures. It is possible that these butterflies-usually of the prosaic Cabbage White variety may have some allegorical significance. Transience and the mutability of all things are the usual interpretations given to their presence.
De onvermijdelijkheid van het einde van het leven en de veranderbaarheid, de gave om een metamorfose te ondergaan, zijn dus de allegorische betekenis van het koolwitje. Bij lezing huiverde ik even en bedacht me dat ik misschien een andere naam voor mijn weblog had moeten kiezen. Anderzijds vind ik het geruststellend dat je eigenlijk per ongeluk iets kiest dat men 400 jaar geleden ook al gebruikte als beeldend thema. Zo tijdelijk is het allemaal ook weer niet.

Baronesjes

Mijn twee nichtjes vertelden aan de Paasdis dat ze bij de Hoge Raad van Adel hadden geinformeerd naar de mogelijkheid om van jonkvrouwe tot barones te promoveren.
Al meer dan 10 jaar geleden werden allerlei takken van onze familie opgetrommeld in een cafe in Haaksbergen om daar kennis te nemen van een initiatief van een onzer om ons van barontitels te voorzien daar wij daar van oudsher rechten op zouden kunnen doen gelden. De verzamelde goegemeente van automonteurs, kapsters, voegers, drukkers, landbouwers, kortom een doorsnede van de huidige stand van onze stand, stemde van harte in met dit streven. En een jaar daarna mocht een aanzienlijk deel van de van Coeverdens de titel voeren. Mijn broer, geverseerd in historie en in het bijzonder de geslachtelijke aangelegenheden, voelde niets voor deze upgrade. Hij meende dat we tenminste tot burggraaf (vicomte) bestempeld zouden moeten gaan worden, al bestond deze titel in het geheel niet meer. Baron zou een afdankertje zijn dus bleef hij liever bij ons bestaande predikaat. Ik volg mijn broer in adellijke aangelegenheden, dus ook destijds. (Kwam bij dat ik de Vicomte de Valmont in Liaisons Dangereuses achter Michelle Pfeiffer aan had zien jagen terwijl hij een ander gravinnetje het bed in schaakte, en mij dus bij een dergelijke titel heel wat meer kon voorstellen.) Onze vrouwen legden zich enigszins morrend neer bij de bescheiden keuze die wij maakten. Hadden we voor "baron" gekozen dan hadden zij zich ook barones mogen noemen en ja da's heel wat voor een burgermeisje.
Nu mijn nichtjes de zaak weer ter hand hebben genomen en daar luchtig over vertelden zag je de jaloezie in de ogen van onze dames opflakkeren. Je hoorde hen hopen op een ommezwaai bij mijn broer. Hij gaf geen krimp.

Ni-na-Fitna

Mijn eerste huwelijksreis ging destijds, het was 1989, naar de Russische steden Moskou,Kiev en toen nog Leningrad. We reisden in een gezelschap. Een van de deelnemers was een Groningse akkerbouwer. Hij was heel opgetogen toen we in Leningrad, 't was er vele graden onder nul, enkele mannen een duik zagen nemen in de Neva. Hij vond dat stoer en mannelijk, zo kenden we in dat Nederland niet meer. Zijn Groningse uitspraak van "Neva" is me altijd bijgebleven. En in deze tijden van Obama, Ni-na-China en de coming-soon film van onze Geert, spookt die tongval door mijn hoofd. Heb daarom een kleine proeve in mijn audio-archief opgenomen, die via deze link te beluisteren is.
(Overigens hebben Coos en ik nog altijd plezier om de Wildersparodie van Koefnoen, ook al weer even geleden. Coos is beter in de zachte G en we citeren dan uit volle borst: "Ik ben niet tegen de Islam, maar tegen de uitwassen van de Islam. Ik ben niet tegen de shampoo, maar tegen het uitwassen van de shampoo". Van dat type humor liggen vader en dochter in een deuk.)

De MilieuSmurf

Het was smurfentijd bij Albert Heijn en ook mijn kinderen verzamelden de kleine figuurtjes. Het was een rage en de 29 miljoen smurfjes waren vroegtijdig op, zo meldde het ANP afgelopen vrijdag. Ik heb de smurfen op de weegschaal gelegd en ze bleken gemiddeld zo'n 6,5 gram per stuk te wegen. Snel rekenend levert dat meer dan 188.000 kilo smurfen op. Degelijk hard plastic dat onverteerbaar aan ons milieu is toegevoegd. Nu ben ik helemaal niet zo van de milieu, ik ben een Skeptical Environmentalist, doch de kinderen beginnen er steeds vaker over te zeuren. Ze worden geindoctrineerd door de media, Al Gore onheilsboodschappen en natuurlijk door hun politiek correcte onderwijzers. En omdat het om hun toekomst gaat ben ik mild in het aanhoren van hun opvattingen. Ik kon het niet nalaten de verzamelwoede aan smurfen aan mogelijke milieuschade te relateren. In combinatie met mijn liefde voor grote getallen kon ik hun voorrekenen dat er 1880 Jannen (in Kg's dan) aan Smurfen de wereld in waren geslingerd. Als ze over drie eeuwen worden opgegraven, ze zijn niet kapot te krijgen, zal het nageslacht zich verbazen over deze vreemde afgodsbeeldjes. Ze waren in het geheel niet onder de indruk van mijn rekenpartijtje, zodat ik hun milieuliefde eveneens als een hype kan afdoen.

Tranentrekker (2)

(Tot mijn spijt is de afbeelding hier klein weergegeven. Voor een grote versie verwijs ik naar de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, die het allemaal in een niet kopieerbare flashsite heeft gezet, maar die je wel met een vergrootglas kunt afstruinen: doen!)

Ook deze foto stond, heel mooi groot afgedrukt, onlangs in een Volkskrant. (Bij een artikel over een nieuw boekje van Kees Fens) En bij de eerste aanblik sprongen mij de tranen in de ogen. Dat was een vreemde ervaring. Om zo door enig sentiment te worden overvallen bij een foto van een plek die ik niet ken, van onbekende mensen en van een tijd (1942) die ik nooit heb meegemaakt. Toch had'ie impact. Ik probeerde na het schokje te achterhalen waarom. En dan ga je bij een beeld redeneren en wordt het moeilijker. Het Nesciaanse van de foto, de witte lucht, de Wiegbrug in de verte, de armoe die uit de huizen en de open ramen spreekt? De wat oudere jongens die gedrieen richting de burg lopen, de kolensjouwers voor de brandstoffenhandel, de puberjongen achter de lantaarn met zijn plusfours en spencer? Nee, misschien speelde het wel een rol. Het was het jongetje helemaal rechts, in zijn korte broek, bij de meerpaal. Dat jongetje was ik.

Tranentrekker (1)

't Is al weer bijna anderhalve maand geleden dat deze foto op de voorpagina van de Volkskrant stond. Een tafereel uit het door onlusten en moordpartijen geteisterde Kenia. Je kunt een lange tijd afstand voelen tot wat daar ginds aan de hand is. Maar een foto als deze trekt je met een harde ruk naar binnen. In de ochtendtrein naar Utrecht sprongen de tranen in mijn ogen. Een net vermoorde moeder met achter haar haar hartverscheurend huilend kind. Wreed om zo'n foto te maken, maar de impact is overrompelend.
Lezende over de moordpartijen in Kenia voelde ik bij mezelf toch een racistisch sentiment. Iets van die wilde zwarten die zo ruig tekeer kunnen gaan. Dat een dergelijk sentiment ongepast is weet ik natuurlijk ook wel. Duitsers, Russen, Jappen, Serviers en Hollanders hebben links en rechts minstens zo heftig huis gehouden. Het komt voort uit ongerichte woede tegen het geweld aldaar en blijkbaar ergens ver weg ingeslopen vooroordelen. (Obama kan dat beter verwoorden dan ik).
(P.S. Bij het zoeken van de foto belandde ik op een column in Trouw waarin Elma Drayer vertelt over haar gevoelens bij de aanblik van de foto. )